«Κρητική Επιθεώρηση», Τρίτη 20 Ιουλίου 2004
Παρουσιάστηκε στο Ωδείου Ρεθύμνου
Ο «Άνθρωπος… πάπια»
Από την εταιρεία «Βιολέττα»
Μια μοναδική εμπειρία είχαν την ευκαιρία να ζήσουν οι θεατρόφιλοι του Ρεθύμνου που βρέθηκαν προχθές Κυριακή στον εκπληκτικό χώρο του Ωδείου Ρεθύμνου.
Εκεί, μέσα σε λίγα λεπτά, ο θεατής ένιωσε να μετέχει σε μια διαδικασία εσωτερικής αναζήτησης σ’ ένα διάλογο με την ανθρώπινη ψυχή, να είναι μάρτυρας σε μία κατάθεση ψυχής που έκαναν οι ηθοποιοί στην παράσταση του έργου «Άνθρωπος… πάπια».
Το έργο που δημιουργήθηκε από την προσαρμογή αποσπασμάτων από τις «Κάργες» της Αλκυόνης Παπαδάκη και που το παρουσίασε στο Ρέθυμνο η εταιρία τέχνης «Βιολέττα» απείχε σίγουρα από τα «εύπεπτα» θεατρικά δρώμενα στα οποία αρέσκονται οι πολλοί!
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ήταν για… λίγους. Αντίθετα ήταν για όλους, για όλους όσους έχουν ανοικτά μάτια στην τέχνη.
Η επιλογή του δεν ήταν τυχαία.
Η κ. Μαρινέλλα Βλαχάκη που έχει συνδέσει το όνομά της μόνο με την ποιότητα και την ευαισθησία παρουσίασε μια πρωτοποριακή δουλειά θέλοντας όπως απλά είπε σε μια συνέντευξή της να απαντήσει μέσα από το κείμενο της Αλκυόνης Παπαδάκη σε παλιά της ερωτήματα γι’ αυτά που ταλανίζουν τους ανθρώπους.
Τα αξιέξοδα του ήρωα όπως μεταφέρονται στην σκηνή καθηλώνουν. Το κείμενο ρέει και η ερμηνεία του Βαγγέλη Ρήγα και της Άρτεμις Ορφανίδου είναι σα να χορεύει στο «πεντάγραμμο» της μελωδίας των λέξεων.
Ο Γιώργος Σηφακάκης υπογράφει την θεατρική προσαρμογή, την σκηνοθεσία και τα σκηνικά ενώ αρμονικά δεμένη με το έργο είναι η μουσική του Λεωνίδα Μαριδάκη. Το έργο παρουσιάσθηκε σε Αθήνα και Χανιά και απέσπασε πολύ καλές κριτικές. Ελπίζουμε να ξαναπαρουσιαστεί η καλή αυτή δουλειά στο Ρέθυμνο για να την απολαύσουν και άλλοι.
Μ.Π.
«Χανιώτικα Νέα», Παρασκευή 30 Ιουλίου 2004
Άνθρωπος … Πάπια! Από τη «Βιολέττα»
«Διαλέγω τη μοναξιά, τη σιωπή πεθαίνοντας από επιθυμία να επικοινωνήσω μαζί σας»
(Μαρινέλλα Βλαχάκη)
Όχι, με κανένα τρόπο δεν αποσπά η Μαρινέλλα την Ποίηση από το Θέατρο! Με κανένα τρόπο.
Αυτό διαπιστώνεις, βλέποντας όσες παραγωγές μπόρεσε ν’ ανεβάσει στη σκηνή της, όπου, ποιητικώ τω τρόπω αφήνει κομμάτια της ψυχής να παρεισφρύσουν στην προς το κοινό απευθυνόμενη έκφραση.
…Σκύβοντας στις «Κάργιες» της Αλκυόνης Παπαδάκη, πήρε τ’ αποσπάσματα της επιλογής της, να τα δομήσεις σε μια «θεατρική αυτονομία» με τη δράση, το μήνυμα και την αισθητική της, ανεβασμένα σε «κορμό».
Κορμό, με οικονομία, νοητούς ή πραγματικούς διαλόγους, κίνηση χρώματα και μυρωδιές, και αισθήματα πολλά να ορχιούνται ανέμελα…
Όλα ανέδειξαν τη γραφή της Αλκυόνης και την ευαισθησία της Μαρινέλλας.
… Ωραία Παράσταση. Παρουσιάζοντας κι εγώ πριν από χρόνια την Αλκυόνη στη «Γνώση», θυμούμαι το συγκεκριμένο έργο με… ρεαλιστικές δυσκολίες.
Στη θεατρική εκδοχή όμως, και με την κίνηση – έκφραση των ηθοποιών μπόρεσε ν’ αναδειχθεί η τρυφερότητα από τα κείμενα, η «εξάρτηση» από τα αισθήματα και τα πρόσωπα, ως αδιέξοδη ψυχική κατάσταση, αλλά και η έξοχη προσπόριση του λευκού ενδυματολογικά και σκηνογραφικά, από το ζευγάρι των ερμηνευτών που στάθηκαν πανάξια.
…Ωραία παράσταση. Ωραία δουλειά. Ωραίο και το «γέμισμα» μας βγαίνοντας από το «Δημήτρης Βλησίδης».
Σ’ ευχαριστώ Μαρινέλλα και για την πρόσκληση και για την συλλογή σου «Καθ’ οδόν!»…
Κλείνω το σημείωμα με το ποίημα που μας αφιέρωσες, ως ενδεικτικό της αγάπης σου και της προσφοράς σου για την Χανιωτόπολη.
Στην οποία καταθέτει τις όποιες καλλιτεχνικές σου δυνατότητες, με αναμέτρηση έντιμη στο αλώνι της Τέχνης, όπου το πάλεμα, αποβαίνει πάντα ιδιαίτερα γόνιμο.
«Σπυρί σπυρί τον καρπό της Τέχνης και της ανθρωπιάς. Κι ας είναι λιγοστές οι σοδειές».
Σ’ ευχαριστούμε.
Η ταυτότητα της… Πάπιας: Σκηνοθεσία: Γιώργης Σηφακάκης, Αφηγητής: Κωστής Καπελώνης, Τραγούδι: Ντόρα Αθανασίου, Λεωνίδας Μαριδάκης, Ερμήνευσαν: Βαγγέλης Ρήγας, Άρτεμις Ορφανίδου, Μουσικής: Λ. Μαριδάκης, Σκηνικά: Γ. Σηφακάκης, Αφίσα: Κ. Ζαζάς.
«Χανιώτικα Νέα», Παρασκευή 9 Ιουλίου 2004
Άνθρωπος… πάπια
Αλκυόνης Παπαδάκη
Γράφει η Δέσποινα Μαριανάκη – Κουτζόγλου
Ο άνθρωπος… πάπια είναι ο τίτλος της θεατρικής παράστασης στο θέατρο Δημήτρη Βλησίδη.
Έργο βασισμένο σε κείμενα από το μυθιστόρημα «Κάργες» της Αλκυο΄νης Παπαδάκη, αγαπημένης και αξιοθαύμαστης Χανιώτισσας συγγραφέως και γνωστής πέραν των συνόρων της χώρας μας, για τη δυνατή πένα της και τις αλήθειες της για τη ζωή και τον άνθρωπο!
Ο άνθρωπος… πάπια είναι γέννημα της μεγάλης εμπιστοσύνης της, στο πρόσωπο της Μαρινέλλας Βλαχάκη, να διασκευάσει θεατρικά κείμενα της, γνωστής για τις καλλιτεχνικές της ανησυχίες της και τα επιτεύγματά της στο χώρο της θεατρικής τέχνης.
Έργο αξιόλογο, πολύ διδακτικό, έργο γνώσης και βοήθειας αποφυγής πολλών δυσμενών καταστάσεων, που μας παραμονεύουν στη ζωή.
Για όσους παρακολούθησαν την παράσταση που δυστυχώς θα προβάλλεται έως τις 10 του Ιούλη, έζησαν στην εισαγωγή της το υπέροχο ξύπνημα του δάσους μ’ όλους τους ήχους, που συνεπάγεται τούτο. Τιτιβίσματα, κελαηδήματα, κρωξίματα…
Και το αχνόφεγγο, στο κέντρο της σκηνής, καμάρωσαν σε κινήσεις λικνιστικές κι αξέχαστες τη μετασχηματισμένη ανθρώπινη ύπαρξη σε πτηνό, στο φέγγος της ημέρας!
Ακολούθησε σε γλώσσα στρωτή, κατανοητή, με τέλεια άρθρωση η διήγηση της ζωής του «Ευθύμιου» με τις προσωπικές του μαρτυρίες,, με τις πληγές του, κάνοντας αρχή από την παιδική του ηλικία ψηλαφίζοντας γεγονότα σπουδαία, που επηρέασαν και διαμόρφωσαν το χαρακτήρα του.
Αναφερόμενος στην εξουσιάστρια μάνα του μας λέει: θα μεταχειριστώ φράσεις του τόσο ωραίου και επιμελημένου προγράμματος…
…δε θέλησα ποτέ να κόψω τον ομφάλιο λώρο. Και να μου ήρθε καμιά φορά η επιθυμία να το κάνω, δεν το αποφάσισα τελικά.
Ο ομφάλιος λώρος αν δεν κοπεί στην ώρα του, γίνεται συμρατόσκοινο και χώνεται στην ψυχή…
Όταν έχεις μάθει να ζεις με ένα εξουσιαστή, δεν μπορεί ούτε ξέρεις, κι ούτε θέλεις στο κάτω – κάτω να διαχειριστείς την ελευθερία σου.
Ποια ελευθερία σου δηλαδή. Αυτή πρέπει να την έχεις μάθει από την αρχή σαν αλφαβητάρι. Όταν στην προσφέρουνε ξαφνικά στο δίσκο, τα χάνεις. Ντρέπεσαι…
Παίρνεις παραμάσχαλα την ψυχή σου και ψάχνεις για νέο δυνάστη…
Και έτσι ο Ευθύμιος έβαλε στη ζωή του ένα νέο δυνάστη την πάπια «Ερμιόνη» που ήταν:
Τόσο λευκή. Σχεδόν γαλάζια. Τόσο αγαπημένη. Σχεδόν Θεά. Τόσο ευτυχισμένη. Σχεδόν χίμαιρα.
Κι αυτός:
Τόσο διάφανος! Σχεδόν γυάλινος. Τόσο αθώος! Σχεδόν παιδί. Τόσο μακρινός. Σχεδόν απόηχος.
Όπως βλέπουμε δεν έλειψε και η μουσική σαν έκφραση του όλου έργου, με τους παραπάνω υπέροχους στίχους…
Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές και ιδιαίτερα στη Μαρινέλλα Βλαχάκη, για ότι είδαμε, για ότι ζήσαμε για ότι διδαχθήκαμε!
«Πυξίδα» Τεύχος 26, ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2004
ΑΝΘΡΩΠΟΣ … ΠΑΠΙΑ
Από τη ΒΙΟΛΕΤΤΑ
Μετά τα θεατρικά έργα «Ο έρωτας στα χιόνια» και «Το ελληνάκι του Καυκάσου» η εταιρεία τέχνης «ΒΙΟΛΕΤΤΑ» παρουσιάζει μια ακόμα θεατρική παράσταση η οποία και αυτή τη φορά έχει την αφετηρία της σε λογοτεχνικό κείμενο.
Ποιο έργο;
Το «ΑΝΘΡΩΠΟΣ… ΠΑΠΙΑ»
Ποιανού είναι;
Της Αλκυόνης Παπαδάκη και βασίζεται στο μυθιστόρημα «ΟΙ ΚΑΡΓΕΣ».
Ποιος έκανε την επιλογή των κειμένων;
Η Μαρινέλλα Βλαχάκη και είναι θεατρική παραγωγή της εταιρείας τέχνης «ΒΙΟΛΕΤΤΑ».
Ποιος ήταν αυτός ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ήταν ευτυχισμένος όταν ήταν παιδί;
Δεν ξέρουμε.
Έκαναν όνειρα για κείνο οι γονείς του;
Αμέ… από πριν τον συλλάβει η μητέρα του, του είχε διαλέξει το επάγγελμα.
Ο γιος μου ο αξιωματικός μου.. έλεγε.
Ήταν δηλαδή ρωμαλέο παιδί
Όχι καλέ σα τζίρος ήτανε…
Χαμηλόκωλος ο κερατάς… χαμηλόκωλος για στρατάρχης… έλεγε με απογοήτευση ο πατέρας του.
Πώς το φώναζαν;
Ευθύμιο! Για να θυμίζει κάτι από χλιδή και εξουσία.
Η μητέρα του ήταν καλή μαζί του ;
Εκτελούσε στον ύψιστο βαθμό το χρέος της ως μητέρα τον είχε αρπάξει στα πλοκάμια της αγάπης της… και τον μεγάλωνε μέσα στην γυάλα σαν φυτό εσωτερικού χώρου, ονειρευότανε τη στιγμή που θα τον έβλεπε με τη στολή στην υπηρεσία του έθνους.
Μεγάλωσε ο Ευθύμιος, αλλά δεν διέθετε τα προσόντα κι έτσι δεν έγινε αξιωματικός…
Κρίμα τις θυσίες μου! Του κοπανούσε συνεχώς η μητέρα του.
Ο Ευθύμιος έγινε βοηθός σε λογιστικό γραφείο, και τον ελεύθερο χρόνο του υπηρετούσε τη μητέρα του πνιγμένος στις τύψεις που δεν μπόρεσε να την κάνει ευτυχισμένη. Έτσι πέρασαν τα χρόνια.
Ξέρεις όταν έχεις μάθει ως τα πενήντα σου να ζεις με ένα εξουσιαστή δεν μπορείς κι ούτε θέλεις στο κάτω, κάτω να διαχειριστείς την ελευθερία σου. Ποια ελευθερία σου δηλαδή. Αυτή πρέπει να την έχεις μάθει από την αρχή σαν αλφαβητάρι. Όταν στην προσφέρουνε ξαφνικά, τα χάνεις.
Δε θα πάρω λες με πειράζει ξέρετε, μου προκαλεί δυσπεψία. Παίρνεις παραμάσκαλα την ψυχή σου και ψάχνεις νέο δυναστή.
Ήταν όμορφη η ΠΑΠΙΑ
Αχ! Ότι και να βάζουμε στη ζωή μας για να κλείσουμε τις τρύπες της ψυχής μας όμορφο και πανέμορφο είναι…
Τόσο λευκή! Σχεδόν γαλάζια.
Τόσο αγαπημένη! Σχεδόν θεά.
Τόσο ευτυχισμένη! Σχεδόν χίμαιρα.
Κι εμείς πως τα μαθαίνουμε όλα αυτά;
Μας τα διηγούνται οι ίδιοι πάνω από ένα ροζ συννεφάκι δειλινού, με χιούμορ, χορεύοντας και τραγουδώντας ενώ ο Ευθύμιος κατασκευάζει με μαεστρία και κέφι αυτό που έμαθε πολύ καλά σαν έννοια και σαν τέχνη.
«Χανιώτικα Νέα», Πέμπτη 8 Ιουλίου 2004
Για την παράσταση «Άνθρωπος… πάπια»
Πήγα στην παράσταση της εταιρείας τέχνης «Βιολέττα» και είδα τη θεατρική προσαρμογή αποσπασμάτων από τις «Κάργες» της Αλκυόνης Παπαδάκη, με τον τίτλο: «Άνθρωπος… πάπια».
Είχα διαβάσει την Αλκ. Παπαδάκη, προσπάθησα να την κατανοήσω και να την αναγνωρίσω μέσα από τα κομμάτια και θρύψαλα των ανθρώπων που περιγράφει. Ραγισμένες ζωές, ανεκπλήρωτοι πόθοι, τραυματισμένες ψυχούλες, εσωτερικότητες με τραγικές απόπειρες ηρωϊκής εξόδου, αυτός είναι ο κόσμος των βιβλίων της. Όμως η παράσταση που παρακολουθήσαμε, ήταν πια θέατρο. Το κείμενο μεταμορφώθηκε, ζωντάνεψε, είχε μάτια, στόμα, είχε σώμα και φωνή. Είχε μουσική, είχε φτερούγισμα, ήταν λουσμένο στο φως μιας κατάλευκης κάθαρσης. Είχε ατμόσφαιρα εκεί στο θεατράκι στο Κουμ Καπί, οι ανάσες των θεατών φοβόντουσαν μη διαταράξουν τις λεπτές ισορροπίες που διαδραματίζονταν στη σκηνή, είχε κίνηση και μια λυρική ακινησία, είχε σιωπές, ματιές, αναγνωρίσεις, φόβους, αιτίες και κρίσεις για την κάθε μία από τον καθένα μας, έκρυβε εκπλήξεις, γιατί ήμασταν κομμάτι, των χαρακτήρων. Οι εξαρτήσεις μας, οι ντροπές και οι απώλειες, ο εξουσίες που μας βασάνισαν ή και συνεχίζουν, η γύμνια μας και η ανάγκη να πιστεύουμε στο ψέμα, οι ψυχές μας που διψούν και αναδεύονται, όλα εκεί βαλμένα στη σειρά, εξομολογημένα, ποιητικά, η συνάντηση με τα γλυκά μας ψέματα. «Ρούχο της ψυχής» κι ανάσα ζωής είναι το θέατρο. Και αυτή η παράσταση μέσα στις άγριες φωνές και τις επιδείξεις καλλιτεχνίας των ημερών μας είναι μια αλήθεια ποιότητας και ευαίσθητης ισορροπίας λύτρωση. Δεν είμαι κριτικός παρά μόνο απλός θεατής. Κι όταν τέτοιες αναλαμπές καλλιτεχνικού ήθους και συνέπειας εξακολουθούν να υπάρχουν, τόσο σεμνές εξάλλου, έχουμε χρέος να τις διατηρήσουμε για να τις διαδίδουμε. Ο «Άνθρωπος… πάπια| είναι μια χαμηλόφωνη παράσταση με λεπτούς ήχους με φοβισμένες κινήσεις, με πιεσμένες φωνές, και υπάρξεις. Είναι η αναμέτρησή μας με την προσωπική ελευθερία, είναι οι δισταγμοί, είναι τα κλουβιά που μπήκαμε, όταν μας έβαλαν οι άλλοι και μας έκλεισαν «ανεπαισθήτως» μέσα. Είναι οι αποφάσεις που δεν πήραμε γιατί δεν προλάβαμε ν’ αναγνωρίσουμε το έξω και το μέσα μας. Σε μια επαρχιακή πόλη, που ακόμα ευτυχώς ψάχνεται, αναζητά και παλεύει να μην παραδοθεί στην αφασία και την εύκολη διασκέδαση και ψυχαγωγία, τέτοιες προσπάθειες μπορούν να μας κάνουν αισιόδοξα ρομαντικούς και πιο σκεπτόμενους.
Αξίζουν τα καλύτερα στους συντελεστές: Γιώργη Σηφακάκη σκηνοθέτη και σκηνογράφο της παράστασης. Στους ηθοποιούς που «εποίησαν ήθος», Βαγγέλη Ρήγα, Άρτεμη Ορφανίδου, στο Λεωνίδα Μαριδάκη για την τρυφερότητα της μουσικής του, και το τραγούδι του, την Ντόρα Αθανασίου για το τραγούδι της, τον Κωστή Καπελώνη αφηγητή, καθώς και την Κατερίνα Παπανδρέου για τους φωτισμούς.
Στην Μαρινέλλα Βλαχάκη που αν και την γνωρίζουμε από την ποιητική της πένα, δεν διστάζει τα τελευταία χρόνια ν’ αναμετριέται με κείμενα και συγγραφείς και να κάνει πρωτοποριακές δουλειές. Και βέβαια χρωστάμε ένα ευχαριστώ διαρκείας στην κυρία Αλκυόνη Παπαδάκη που μας «χρησιμοποιεί» τόσο καλά για να γράφει κείμενα αληθινά κείμενα που χώνονται στην ψυχή μας.
Βαρβάρα Περράκη
«Χανιώτικα Νέα», Σάββατο 3 Ιουλίου 2004
Για την παρουσίαση της Αλκυόνης Παπαδάκη και την θεατρική διασκευή έργου της
Γράφει η Αργυρώ Κοκοβλή
Γνωρίζαμε βέβαια το πλούσιο λογοτεχνικό έργο της Αλκυόνης Παπαδάκη, της Χανιώτισσας λογοτέχνιδας που μαζί με τόσες άλλες κρητικές συγγραφείς τιμούν την Κρήτη γενικά έξω από τα σύνορα της Ελλάδας και τη γυναικεία πεζογραφία ιδιαίτερα. Όμως, ήταν κάτι διαφορετικό εκείνο που μας χάρισε η παρουσίαση του έργου της στις 26/6 στην αίθουσα της Κωνσταντινουπολειάδας που διοργάνωσε η θεατρική εταιρεία «Βιοέττα» απ’ αφορμή την θεατρική παράσταση: Άνθρωπος… πάπια, που είναι βασισμένο σε κείμενο της συγγραφέως από το μυθιστόρημα της «Κάργιες» και θα προβληθεί από την παραπάνω εταιρεία.
Η παρουσιάστρια του έργου της Αλκυόνης Παπαδάκης Βαρβάρα Περράκη με το χειμαρρώδη και μεστό λόγο της κράτησε για ώρα το ακροατήριο προσηλωμένο κι άφωνο. Μίλησε για την ουσία του έργου της Αλκυόνης, την ανθεκτικότητα, την αλήθεια, τη λογοτεχνική αναπαραγωγή του ανθρώπινου πόνου, του ανθρώπινου καημού. Η Αλκυόνη γράφει με συντροφιά τον άνθρωπο, ψυχανεμίζεται τα πάθη του και τις προσδοκίες του και τα περιγράφει λογοτεχνικά. Χτυπά την αλαζονεία, την αδικία του κόσμου τούτου, έργο που μυρίζει ζωή. Στηλιτεύει, αναδείχνει με την τέχνη τ’ άσχημα όχι για να καλλιεργήσει απαισιοδοξία, το αντίθετο μάλιστα.
Δεν παρέλειψε ακόμα να σημειώσει ότι στο έργο της Αλκυόνης κυριαρχούν οι γυναίκες που αγωνίζονται, που πιστεύουν στον εαυτό τους και με πείσμα διεκδικούν.
Η ιδιαίτερα είναι και η γραφή της συγγραφέως, η γλώσσα που χρησιμοποιεί για να υφάνει αριστοτεχνικά τις ιστορίες της.
Η Αλκυόνη στην εξομολόγησή της σημείωσε ότι γράφει πάντα σαν να έχει τον αναγνώστη απέναντί της. Κι ότι το γράψιμο είναι κάτι που το σέρνει μέσα της, κι όσο κι αν προσπάθησε δεν κατάφερε να το ξεφορτωθεί. Το έχει ομολογήσει εξάλλου κι άλλες φορές: «έκανα φιλότιμες προσπάθειες – γράφει – να μη μπλεχτώ στα γρανάζια της λογοτεχνίας. Όμως, μάταιος κόπος! Φαίνεται πως μερικοί γεννιούνται μ’ αυτή τη διαστροφή στο κεφαλάκι τους. Τουλάχιστο με παρηγορεί το γεγονός πως το καπέλο μου δεν μου «’κρυψε ποτέ τα μάτια και τ’ αφτιά μου…» για να σημειώσει σ’ άλλο σημείο: «… Επανάσταση είναι να ‘χεις τα μάτια της ψυχής σου ανοιχτά, να επιμένεις, ν’ αγαπάς τη ζωή και να φροντίζεις να μη την μολύνεις με το πέρασμά σου…».
Είπε ακόμα ότι εμπιστεύτηκε τη Μαρινέλλα Βλαχάκη να βασιστεί σε κείμενά της, γιατί γνωρίζει τις ευαισθησίες της και τα ενδιαφέροντά της στο χώρο της τέχνης. Κι η Μαρινέλλα, όχι βέβαια τυχαία, επέλεξε για θεατρική διασκευή το κείμενο της Αλκυόνης. Το έργο «Άνθρωπος… Πάπια» που θα παίζεται από 2 έως 10 Ιουλίου στο θέατρο Βλησίδη «δίνει απαντήσεις που αφορούν όλους μας…» είπε.
Αυτό εξ άλλου επιβεβαιώθηκε κι από αποσπάσματα που απόδωσαν στην εκδήλωση οι ηθοποιοί που παίζουν στο παραπάνω έργο Βαγγέλης Ρήγος και Άρτεμις Ορφανίδου.
